...sé ki lavi-a pa sitelman chè kon zot ka di a. Zot ka pléré zié sek oben ki sa ?
Nou pa ka vréyé woch pies toubannman asou pè soulié-tala ek moun-lan ki kréyé'y la. Okontrè, fok nou tout-la, adan chak domèn-nou, chaché fè bagay ki pé vréyé sé ti péyi-nou an douvan. Dayè, laplipa sé soulié-tala sé atè an Fwans yo ka vann, mé apenn yo mété'y déwò lakay-nou, ki pa rété pa yonn ! Tout anni vann adan an bat-zié aloski nou ka pléré tout lasent-jounen ki lavi-a red, lavi-a chè, kisasayésa...
Mé kanmen-kanmenm !
160 éwo sé pa lanmonné-kod ki la. Sé pa an ayen lajan. Ni ansien ouvriyé bannann ka touché 300 oben 400 éwo ritret aloski yo djoubaké (travailler dur) pannan pres tout lavi-yo, aloski bon enpé adan yo trapé kansè oben dot kalté maladi séléra palakoz (à cause de) salopté klowdékòn-la ki Bétjé fè yo simen nan sé plantasion-an san janmen ba yo pies pwotejman aloski yo té sav ki pwodui-tala danjéré kité danjéré ka alé. San menm palé di sé manman-yich la ki ka lévé yich-yo tou sel (42% fanm Matinik silon chif l'INSEE) ek ki ka risivwè an ti ponyen lajan la-CAF ka ba yo.
Sé moun-lan ki genyen (acheter) pè soulié bijoul (joli) tala__wi, rayi chen mé di dan'y blan : i bidjoul menm !__, es yo pwan tan katjilé ki ni etsétéra moun ki ka pwan fè ki an Matinik ki an Gwadloup ? Moun ki lè lè 5 mwa-a rivé za ni kourandè nan poch-yo ek éti frijidè-yo pres vid. Men, fok pa nou lonjé dwet anlè pri pè soulié-tala. Ni anchay dot konpowtasion ki kondanab tou (ausi) : kontel moun ka genyen bidim loto 50 oben 60.000 éwo adan an ti tet zépeng péyi ki pa ni pies lotowout éti ou pé pijé asou aksélératè-a ek woulé a 150 a lè.
Sé vré ki Bétjé ka fouté bon fè, sa vré ki pri sé machandiz-la yo ka vann adan sé sipèmarché-yo a inadmisib. Sa vré ek fok nou goumen kon sa mé, nan menm di tan-an, fok nou jété an zié asou pwop atitid-nou. Nou pé pa vréyé pié, wouklé toulong kont "lavi chè" épi nou ka anni fouté lajan nan razié kon sa. Tonnan-di-sò !
...tèwbòlizé-w kon sa (pétèt sé on "hermaphrodite" ki pa menm konnèt lidantité-y). Lire la suite
...et consacre-le aux "migrants subsahariens" au lieu de parasiter la rubrique "Commentaires" de Lire la suite
Merci pour cet excellent rappel historique qui m'a personnellement précisé deux ou trois choses.. Lire la suite
...pour que vous vous répandiez sans arrêt en insinuations voire affirmations ouvertement raciste Lire la suite
...pour que vous vous répandiez sans arrêt en insinuations voire affirmations ouvertement raciste Lire la suite
Commentaires
Man pa ka konprann
fdskyl
07/03/2025 - 09:24
Bel bonjou épi mèsi pou ti bokantaj-tala.
Man pa ka konprann nannan atik-la.
Tout moun dakò lavi-a chè isiya. Es atik-la ka di fok nou mandé kò-nou menm koumanniè nou pé sipòté lavi chè tala san nou plenn kò-nou?
Man ka li nannan atik-la kon si i té ka di si an moun ki ni dé pè soulié fok i vann yonn pas an tout manniè dé pié selman i ni, i pa ni kat pié, épi apré sa selman, lè i pa rété ayen menm, i pé koumansé di lavi-a chè.
Es sé mwen ka konprann atik-la mal?
DAPRE SA MWEN KONPWANN...
Albè
07/03/2025 - 10:31
...artik-la ka di nou kon sa fok nou arété achté bagay ki two chè épi an menm tan-an, plenn kò-nou ki yo two chè. Ki moun ki bizwen achté an pè soulié 160 éwo aloski toupatou ou ka jwenn bon soulié pou 80, 90 oben 100 éwo ? Si ou désidé achté pli chè a (160 éwo), enben fèmen djol-ou asou lavi chè !
Man ka tann ou men...
fdskyl
07/03/2025 - 15:03
Bel bonjou Albè.
Man ka tann sa ou ka di a men ba mwen an soulié menm 80 éwo sé lavi-chè ki la.
Dapré mwen sa ki ni lajan pé achté an soulié 180 éwo san bat zié. Sa ki pa ni ayen ké fosé kò-yo pou achté'y pas pétet soulié-a sé ti plézi yo, men menm si yo té lé asiré-pa-pétet yo pé ké sa achté an lot pè 180 éwo.
Man ka pansé Atik-la té ké pi bel si i té ka di nou kisa pou fè épi 100 éwo an plis tala pou fè douvan, men man ka konprann i ka di moun asé plenn kò-yo épi sé tout.
Sa ki 100 éwo lè an ti panyen kous an plis selman ou sa fè épi sa? Lavi-a chè nou sav sa, atjelman annou chaché solision ansanm pito.
SE PA MWEN...
Albè
08/03/2025 - 08:09
...kay espitjé Neg sa pou yo fè épi lajan-yo ! Yo ay lékol, yo alfabétizé, y vaksiné kidonk yo sé gran moun. Sé pa timanmay ! Yo sav bien ki lè yo achté an loto 50.000 éwo ek yo ni 600 éwo tret chak mwa ki bagay-la ké red, ké bandé ba yo. To plis ki sav sa ! Yo sav lè yo achté an esmartfòn 800 oben 1.000 éwo, sé an lajan an mwens ba manjé yich-yo. Annou arété pwan Neg pou timanmay ! Konpè Lapen yo Konpè Lapen.
Fok gadé wè sé chif-la tou
fdskyl
08/03/2025 - 10:27
Man ka konprann sa ou lé di a, men si ou gadé wè sé chif-la, sé loto nef-la ka vann anpil an péyi-a sé péjo, rèno, dasia. Sé mak-tala pa djè ni loto ka kouté 50 000 oben 60 000 éwo. An plis di sa, laplipa sé loto-a ka vann sé loto moun ja sèvi, sé pa loto nef.
Kon ou ka di a, pèsonn pa timanmay an péyi-a, poutan atik-la ka sanm sa ka pran pep-nou pou sa.
An bel ti fen lasimenn ba zot tout
PEP-LA...
Albè
08/03/2025 - 11:09
Man abo li ek rili artik-la man pa ka wè ki koté i ka pwan pep-la pou timanmay. Man pito kwè i ka pwan'y pou sa Emé Sézé té kriyé lé "mendiants arrogants".