Toupatou asou latè yo ka gloriyé matjè-nou ek grangrek-nou sof...

Rubrique

   ...adan ti tet zépeng péyi-a yo ka kriyé Matinik la.

   Mi anvwala Patrick Chamoiseau fini trapé an bidim rékonpans atè Nou-Yok pou lansanm liv i za matjé. Avan'y, matjè (écrivain/writer) kontel Tonni Morrison, Salman Rushdie oben Wole Soyinka (ki trapé Pri Nobel Litérati) té za risivwè mapipi rékonpans-tala. 

   Si zot wè Matinik ka ekzisté sé pa asou an kat jografik pies toubannman. Teritwè'y two étwet, popilasion'y two piti. Sé gras a matjè ek grangrek (intellectuel/intellectual) kontel Aimé Césaire, René Ménil, Frantz Fanon, Edouard Glissant, Daniel Boukman, Patrick Chamoiseau, Jacques Coursil ek an patjé dot. Lis-la té ké two long pou sa nonmen yo tout ! Men, nou blijé rimatjé an tjak (problème/problem) lamenm : adan pwop péyi-yo, kivédi Matinik, moun pa ka rikonnet yo. Yo ka rikonnet Césaire davwè (parce que/because) i rété mè lavil Fodfwans pannan pres 50 lanné mé pa pou liv i matjé, pa davwè i té an brital poet. 

   Atè Matinik, yo ka ba politisien lonnè ek respé yo mérité, sendikalis tou (aussi/too), chef lantoupriz, avoka, doktè, chef ladministrasion, espowtif, artis kisasayésa (etc...), tout sé moun-tala yo respekté, mé pou sa ki matjè ek grangrek, pou moun ka matjé liv : AWA. Piespa ! Sé anni lè yonn adan yo trapé tjek rékonpans adan an péyi-andéwò, popilasion-a ka kriyé woulo-bravo, mé lè landimen, yo za bliyé sa. 

   Kifè, lidé sé matjè ek sé grangrek-nou an pa ka sèvi Matinik ayen. Pèsonn pa ka janmen mandé yo entèvienn adan sektè politik la, pa ekzanp, entèvienn an manniè ki sérié. Sé anni pou fè labèbel, yonndé éli ka kriyé yo pou fè an ti konférans pasi-pala ki ké sanblé an tou piti piblik ek ki moun ké bliyé lè landimen. 

   Nou blijé pozé nou an ti keksion kon sa yé a : es sé péyi-andéwò a kouyon lè yo ka gloriyé matjè ek grangrek-nou ? Oben, okontrè, es sé nou ki pa kapab rikonnet ek itilizé valè sé gran lespri-nou an ? 

Media / Document
Image
Image
Image
Image

Connexion utilisateur

Commentaires récents

  • L'extrême-droite europénne et la possibilité d'un pape noir

    OLIVE

    Albè

    10/05/2025 - 17:44

    L'origine du patronyme "Zemour" : il provient du berbère "azemmur" qui désigne..."l'olive". Lire la suite

  • L'extrême-droite europénne et la possibilité d'un pape noir

    Àh j’oubliais...

    Frédéric C.

    10/05/2025 - 12:30

    ...à expulser de la langue française, il y aurait aussi l’inévitable "zob", ou "zeub", "zobi", et Lire la suite

  • Zot rayi makoumè ek zanmiyez mé zot lé rété nan bra la Fwans !

    SAINTE-LUCIE

    Albè

    10/05/2025 - 07:24

    J'ai dû mal ç bien saisir le commentaire de Karl. Lire la suite

  • Zot rayi makoumè ek zanmiyez mé zot lé rété nan bra la Fwans !

    Pwan lendépandans zot!

    Karl

    09/05/2025 - 19:46

    Ek viv kon à Sent-lusi!

    Lire la suite
  • La révolution anti-radar des Madafiens

    Il manque des photos...

    Frédéric C.

    09/05/2025 - 13:27

    ...et des vidéos de gens ensanglantés, la poitrine défoncée par le volant*, quelques viscères deh Lire la suite