iSokrat 2 - Gorée : Penga chok épi…jénétik !

Hector Poullet

Dé jou avan an pwan chimen pou ay an  péyi a sé Tata Sonba la, mwen anvi rakonté-zòt on prèmyé vwayaj an té fè a Gorée (Sénégal) ja tini pasé dis lanné.

An toujou té vlé konnèt chimen-la sé prizonnyé nèg sòti an Lafrik pou  yo rivé kotésit , an toujou té vlé konnèt chimen-la désèrten moun ka fè konnès a moun,  té ka fè-yo pwan pou yo té  vini èsklav an Lanmérik.

On granmadanm onjan mistik, èvè on bèl laj asi tèt a chivé blan a-y, on madanm té ka rété a Kabrit (sèksyon Chèlchè) Zabitan, lè an di-y poukisa an té k’ay anba-la i di-mwen :

« Ou k’ay anba-la chè, kouté, si ou k’ay la sé zansèt an-nou sòti la, pwan tibwen tè Gwadloup, koté kaz a-w, mété adan on bokal, menné-y anba-la, épi ay simé-y adan on senmityè, aprésa pwan tibwen tè anba-la adan menm bocal-la, é viré an Gwadloup èvè-y pou simé-y douvan pòt a kaz a-w ! Sé pou rékonsilyé sa i pasé yè èvè sa ka pasé jòdi. »

Sé sa an fè ! Mé kouté kijan sa pasé.

Kidonk, an té tini on fanmi Osénégal, i té envité-mwen vini, kifè an pwofité pou té ay a Goré. Lè ou Dakar, fo ou  pwan on bato-lotobis-navèt pour ay asi lilèt Gorée. Lè an vwè lakantité touris asi bato-la k’ay pasé lajouné asi lilèt-lasa an té pou ja konpwann an té adan on biznès-touristik.  Mé awa, an pa penga sa, mwen Sokrat, an té adan trip an mwen, an té vlé woufè chimen alanvè a dotwa sé gangann an-nou la.

Lanmè-la té bèl, rivé Gorée, syèl-la té bèl, an té vini pou dòmi adan on lotèl é déviré Dakar landèmen. An suiv guid-la èvè tou sé touris-la, an vizité lajòl-la, ola yo té ka fèmé  chenné sé nèg-la, an rivé douvan sa yo kriyé « la porte du non-retour » ka bay asi lanmè-la, la yo té ka baké sé prizonnyé-la asi détwa ti-kannòt pou menné-yo asi sé gran bato-négriyé la.

Pannan tout visit-la , té tini moun ka kouté, ka palé, ka pozé gid-la kèksyon si kèksyon. Mwen an pa té sav poukisa, an té an boulvès, kè an-mwen té ka bat on kalenda anrajé, sitèlman fò, an jis kwè an té ké tonbé mal : an té kòlè, an té pè, an té wont, wont pou zansèt an-nou, wont pou limanité….

Jou-lasa, lè an viré an lotèl-la, mwen ay lonji kò an-mwen : an té ni lafyèv é frison, an té ka gligliyé. Yo mandé on dòktè vini vwè-mwen pou sav si a pa té maladi palidizm an té ni. An di-y kijan, pannan tout vizit-la, an té manjé on kòwné grenn baobab yo ka kriyé « pain de singe » ; machann ka vann sa bò chimen konsidi sé pistach. Doktè-la di-mwen grenn baobab tini onlo vitamin C é sé sa kifè on fè alèji, mé dèmen tout biten-la ké ay plibyen.Tout lannuit-la  an pasé a Goré la, an pasé-y ka gligliyé k’on griv tranblèz ! Landèmen maten an té gyéri !

Mwen,  an ka kwè sa i rivé-mwen la, sé sa yo ka kriyé on réYaksyon épijénétik  konsidiré on koul loraj a on  pakyèt santiman mélanjé. Si zòt pa konnèt ka yo ka kriyé  chòk « épijénétik », chèché, zòt ké konpwann.

Détwa lanné apré an wou-déviré Goré, mé kou-lasa, an té kon sé lézòt touris-la. Ayen pa rivé-mwen.

Adan dé jou an kay pwan chimen OUIDAH adan péyi Bénen…èvè tibwen tè péyi Gwadloup.

Mizi an mizi an ké anba-la an ké rakonté-zòt ! Solèy !

Connexion utilisateur

Dans la même rubrique

Commentaires récents

  • Tou-a éti nou anni chapé-tonbé adan'y lan

    FOSSOYEURS ?

    Albè

    05/05/2024 - 21:11

    Ils ont creusé leur propre tombe ou quoi ? C'est qui les croque-morts là dedans ?

    Lire la suite
  • L'arrière-grand-père maternel de Joan Bardella était...algérien

    On ne change pas les règles durant la partie.

    MAMDIARRA DIAWARA

    04/05/2024 - 21:12

    Dans un précédent commentaire intitulé “Vu le nbre de...”il avait été question des femmes chefs d Lire la suite

  • Descendants d'Indiens et d'Africains, ils expulsent des migrants

    OSS117

    Albè

    04/05/2024 - 16:46

    Arrête de te fantasmer en agent secret ! Lire la suite

  • Manuel Valls, le facho islamophobe, est de retour

    Écrasez l’infâme !

    oss07

    04/05/2024 - 11:36

    Voltaire utilisait souvent ce mot d’ordre au bas de ses lettres (sous la forme "Ecrlinf") pour ra Lire la suite

  • Descendants d'Indiens et d'Africains, ils expulsent des migrants

    Il semble qu'on puisse dire n'importe quoi sur les gens...

    oss07

    04/05/2024 - 09:26

    Sans rien en connaître, Albè décrit certains commentateurs avachis devant "Touche pas à mon poste Lire la suite